√ 317+ Tuladha Tembung Pepindhan {Paling Lengkap}

Belajar Pepindhan – Hallo sahabat lentera? Apa kabar? Semoga sehat selalu ya?

Jika pada materi sebelumnya kita membahas tentang tembung saroja, pada kesempatan kali ini kita akan membahas tembung pepindhan.

Istilah tembung memang banyak sekali jenisnya, terkhusus bagi kamu yang berasal dari suku Jawa.

Satu persatu materi tetembungan akan dibahas di sekolah dasar sebagai bahan ajar.

Jika kamu ingin tahu lebih banyak mengenai jenis tembung ini, maka usaha yang tepat untu membaca artikel ini.

Untuk itu, mari kita mulai belajarnya. Baca hingga selesai ya materi pepindhannya!

Pepindhan Yaiku

Pepindhan yaiku unen-unen ing basa Jawa kang orang ngemu surasa kang sejatine. Ing basa Indonesia karan pengandaian.

Artinya:

Pengetian pepindhan adalah kata-kata dalam bahasa Jawa yang tidak menyatakan arti sebenarnya. Arti pepindhan dalam bahasa Indonesia adalah pengandaian.

Tembung pepindhan ing pacelaton padinan lan babahan liane biasae digunake kanggo panyandra opo wae sing ditemoni.

Artine, pepindhan iku iso digunake kanggo panyandra sifate, warnae, jumlahe lan rupone menungso utowo barang.

Artinya :

Dalam percakapan sehari-hari, tembung pepindhan dan hal yang lainnya digunakan untuk menyatakan apa saja yang ditemui.

Artinya, tembung ini dapat digunakan untuk menyatakan sifat, warna, jumlah dan rupa manusia atau barang.

Tuladha tembung pepindhan kaya :

  • Panyandra kanggo putri kang sulistya (menggambarkan keadaan putri yang cantik)
  • Panyandra kanggo pria kang bagus (menggambarkan laki-laki ganteng)
  • Panyandra kanggo kahanan wadyabala (menggambarkan keadaan teman-temannya)
  • Panyandra kanggo wong nesu (menggambarkan orang yang marah)
  • Pepindhan kanggo panyandra perangan awak lan liyane (pepindhan yang menggambarkan bagian tubuh dan lainnya)

Jika dalam bahasa Indonesia, jenis tembung ini seringkali menggunakan kata pengandaian berupa:

  • Ibarat
  • Bila
  • Jika
  • Kalau
  • Seandainya
  • Apabila

Ciri Ciri Tembung Pepindhan

Sama dengan macam macam tembung lainnya, tembung ini juga memiliki ciri khusus agar dapat dibedakan dengan tembung lainnya.

Berikut ciri-ciri pepindhan:

  • Biasane nganngo tembung : kaya, lir, pindha, kadya, umpamane  dll
  • Pepindhan sering digunake kanggo pacelaton paninan lan panyondro sajroning babagan sing wigati (Sering dipakai dalam percakapan sehari hari dan kalimat pengandaian dalam mengisi event resmi)
  • Ngemu basa kiasan
  • Makna utowo artine tembung lan ukara ora disampekake langsung
  • Sering digunake babagan sastra.

Fungsi Tembung Pepindhan

Karena berupa kata yang mengandai-andai, jenis tembung ini sering difungsikan untuk menambah keindahan karya sasta Jawa.

Karya sastra Jawa ini dapat berupa saloka, candra, bebasan dan cerkak (cerpen).

Jenis Tembung Pepindhan

Berdasarkan fungsinya, macam macam tembung pepindhan dibedakan menjadi dua, yaitu :

Pepindhan Dilakukan Di Masa Yang Akan Datang

Yaitu ungkapan tentang sesuatu yang belum terjadi dan akan dilakukan atau dipenuhi di masa yang akan datang.

Contoh :

  • Arek iku pinter ning sekolah, mengko dadi kaya guru
  • Umpamane aku duwe duwik, aku ngajak ibuku umroh.

Pepindhan Yang Tidak Dapat Dilakukan / Mustahil

Yaitu yang tidak bisa dipenuhi karena sudah terjadi atau memang tidak dapat dilakukan karena hal mustahil.

Contoh :

  • Umpamane aku dadi bapak, wong sakabehane bakal ngormati

Gawea Ukara Nganggo Tembung Pepindhan

Ing ngisor iki, tuladha tembung pepindhan :

  • Kowe iki ayune wing kaya Dewi Ratih, kurang opo maneh?
  • Kulitku iku aluse kaya sutra, amarga saben adus ngangg lulur
  • Kowe iku bocah wadon, mlakune kudu alon-alon kaya macan luwe

Contoh Tembung Pepindhan

A.

Abang kumpul padha abang – kaya alas kobong
Abange – kaya godhong katirah
Agunge – kaya samodra rob
Akehe pepati – kaya babadan pacíng
Akehe pepati – kaya sulung lumebu geni
Akehe lelara – kaya kena pagebluk
Ali-aline – nggunung sapikul
Aluse – kaya sutra
Antenge – kaya temanten ditemokake
Ayune – kaya Dewi Ratíh
Angine – gedhe koyo sarataun

Abote, kaya watu.
Adheme, kaya es.
Antepe, kaya wesi.

 

B.

Baguse, kaya Bathara Kamajaya.
Bangone awangun, kaya gedhang salirang.
Bantere, kaya angin liwat.
Bebadane, kaya ngadhal melet.
Bedane, kaya bumi karo langit.
Begjane, kaya nemu mas sakebo.
Begjane, kaya nemu cempaka sawakul.
Brengose, nglaler mencok.
Brengose, nguler keket.
Bungahe, kaya ketiban daru.

 

C.

Cahyane bingar – kaya lintang johar
Cahyane nglentríh – kaya rembulan karainan
Cep klakep – kaya orong-orong kepidak
Cethile – kaya cina craki
Cumlorot – kaya lintang alihan
Cumlorot – kaya ndaru

D.

Dalane, kaya nggeger sapi.
Dalane, kaya mbathok mengkureb.
Dawane barisan, kaya sela brakithi.
Dedege, kaya ngringin sungsang.
Dhuwure, kaya othak-othik mega
Domblong, kaya sapi ompong.
Dondomane, kaya tutus kranjang.

E.

Emane – koyo marang anak ragil
Esemane – koyo raden gatut koco

G.

Gagah prakoso – kaya Raden Werkudara
Galake – kaya macan manak
Galake – kaya buta
Gampange – kaya empal pinecok
Gelungane – ngadhal menek
Gelungane – minangkara
Gelís – kaya banyu sinaríng
Gendhwane – awangun kadhal meteng
Gereng-gereng – kaya singa antok bayangan
Gantenge – koyo arjuno

I.

Ijo kumpul padha ijo, kaya bethet sayuta.
Ireng kumpul padha ireng, kaya gagak areraton.
Ireng kumpul padha ireng, kaya dhandhang areraton.

J.

Janggute – pindha tawon gumantung
Jogede – kaya merak kasimpír
Jogede – mucang kanginan

 

K.

Kagete, kaya tinubruk ing wong lepat.
Kaku, kaya kena nggo pikulan.
Kekejere, kaya manuk branjangan.
Kenese, kaya Dewi Srikandi.
Kesete, kaya kadhal.
Kepingine, kaya nyidham cempaluk.
Klular-klulur, kaya tuma kathok.
Kopat-kapit, kaya buntut ula tapak angin.
Kuninge, kaya emas sinangling
Kuning kumpul padha kuning, kaya podhang reraton.

 

L.

Lakune nusup-nusup – pindha ayam alas
Landhepe – pitung pinyukur
Lelewane – milangoni
Lír sato munggíng – rimbagan
Luruhe – pindha Dewi Sembadra
Lambene – nyigar jambe

M.

Mendhak-mendhak, kaya sato memeti.
Mendhak-mendhak, kaya dhere memeti.
Mendhak-mendhak, kaya babon memeti.
Mider-mider, kaya undur-undur.
Miling miling, kaya jangkung.
Mlakune-mundur, kaya mungkur gangsir.
Mlakune, ndodhok mencolok.

 

N.

Nangise ndrengengeng – kaya rase
Nangise – ngorong-ngorong
Nuturi wong pinter – prasasat ngajari bebek nglangi
Nyengite – kaya dhemít

P.

Padhange – kaya rina
Padha pleg – pindha jambe sinigar
Panase – kaya mecah-mecahna sirah
Penggalihe padha – pindha suruh lumah lan kurep, yen dinulu seje rupane, yen ginigít padha rasane
Parine – gumadhung
Parine – ngempíng
Parine – nedheng gumadhung
Petenge – ndumuk irung
Pintere – kaya bisa njara langít
Pintere – kaya bisa nyancang angín
Pipane rokok – menyu
Pipine – kaya tomat mateng
Polahe – kaya gabah den interi
Polahe – kaya kuthuk kelangan babon
Polahe – ngaru napung
Polatane mbranyak – kaya Raden Kakrasana/Samba
Putíh kumpul padha putih – kaya kuntul neba
Putíh memplak – kaya kapuk diwusoni

R.

Rakete – kaya sadulur sinara wedi
Ramene – lir prahara nempuh wukír
Ramene surak – mbata rubuh
Rikate – kaya angin
Rukune – kaya mimi lan mintuna
Ruruhe (wong lanang) – kaya Raden Janaka
Ruruhe (wong wadon) – kaya Dewi Sembadra
Rupane kembar – pindha jambe sinigar

 

S.

Salake- medhi (masír)
Sambate – kaya nggrantang
Sambate – ngaru ara
Senenge – kaya bubuk oleh leng
Sentosa banget – kaya jangeet kinatelon
Sowane mendhak-mendhak – kaya sata manggíh krama
Suguhane – mbanyu mili
Sumbare – kaya bisa mutung wesi g1igen
Sumbare – kaya wani ndilat wesi abang
Suweke – nyangkem kodhok
Swarane – kaya gelap ing mangaa kapat
Swarane – kaya mbelah-mbelahna bumi

 

T.

Tandange cukat, kaya kilat, kesit kadya thathit.
Tandange, kaya bantheng ketaton.
Tandange, kaya jangkrik mambu kili.
Tandange, kaya sikatan nyamber walang.
Tapa ngalong; tapa ngidang; nyatuka.
Tekade, kaya geni lan urupe.
Tekade, kaya madu lan manise.
Tepunge kalis (kekancane), kaya banyu karo lenga.
Thingak-tinguk, kaya kethek ditulup.
Tindake, nusup ngayam alas.
Tulisane, awangun ketumbar (aksara jawa).
Tulisane, mbata sarimbang (aksara jawa).
Tulisane, ngeri (aksara jawa)

U.

Ulese – ngembang asem (kucíng)
Ulese – ngembang duren (jaran)
Untabe – kaya samodra rob
Utange – nyundhul empyak
Utange – turut usuk

W.

Wangsulane – saur manuk
Wangune – kaya dara gepak
Wiragane – nenangi brata
Wrangkane – gayama

Kesimpulan

Jadi dalam bahasa Indonesia merupakan kata yang digunakan untuk pengandaian.

Ciri ciri tembung ini dalam bahasa Jawa akan mudah dikenali karena didahului oleh kata tertentu seperti yang disampaikan di atas.

Untuk mencari pepindhan tidaklah sulit. Kamu hanya perku mengetahui persamaan sifat kata yang diandaian dengan pengandaiannya.

Contoh sederhannya : Swarane kaya mbelah mbelahna bumi (suaranya seperti membelah bumi). Artinya suara tersebut sangatlah keras, saking kerasnya diumpamakan dapat membelah bumi.

Bagaimana? Sangat mudah bukan?

Untuk itu, kita akhiri materi pepindhan ini. Semoga dapat menambah wawasan dan semoga bermanfaat. Terimakasih

Related post :

Tembung Saroja 

Tembung rangkep 

Tembung Yogyaswara 

Cangkriman pepindhan

Contoh cangkriman pepindhan

Tuladha pepindhan

Contoh pepindhan bahasa Jawa

Cangkriman pepindhan lengkap

Kumpulan cangkriman pepindhan basa Jawa

Pepindhan basa Jawa

 

Satu pemikiran pada “√ 317+ Tuladha Tembung Pepindhan {Paling Lengkap}”

  1. Kehing korban gunung njeblug, mblasah pindha babadan..

    Balas

Tinggalkan komentar


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.