√ 213+ Contoh Tembung Saroja Lengkap dengan Artinya

Dalam kawruh bahasa Jawa ada banyak sekali jenis jenis tembung (tetembungan). Salah satu nama tembung yang sering digunakan dalam percakapan sehari hari adalah tembung saroja.

Sebagai masyarakat Jawa, sudah seharusnya para generasi mengenal bahkan paham dengan tetembungan. Karena itu, materi tetembungan masuk dalam kurikulum pelajaran bahasa Jawa.

Nah, bagi kamu yang masih kesulitan memahami apa itu tembung saroja dan apa saja contohnya, maka simak pembahasan berikut ini.

Pengertian Tembung Saroja

Tembung saroja yaiku tembung loro kang podho tegese utawa meh podho tegese kang lumrah dianggo bebarengan.

Tembung saroja tegese tembung kang kadiri saking loro tembung, banjur digabungke lan saged nuwuhake pangeryen ingkang luwih teges.

Secara umum, tembung saroja terdiri dari dua gabungan kata yaitu “tembung” artinya “kata” dan “saroja” artinya “rangkap”.

Berdasarkan makna dari dua kata tersebut, arti tembung saroja adalah dua kata digabung menjadi satu yang memiliki arti sama atau hampir sama untuk dipakai bersama.

Sedangkan menurut seorang ahli bahasa, Padmosoekatjo, 1953:24, arti harfiah dari tembung saroja adalah kata ganda atau dua kata yang sama atau hampir sama artinya, biasanya dipakai bersamaan.

Contoh kalimat yang menggunakan tembung saroja misalnya “Sulaiman numpak motor, tibo raine babak bundas ”. Artinya Sulaiman naik motor, jatuh wajahnya babak belur. Dalam kalimat tersebut babak bundas  adalah contoh tembung saroja.

Sedangkan dalam Bahasa Indonesia, kamu mungkin sering menemukan kata-kata seperti cinta kasih, gotong royong, kasih sayang, sanak saudara dan lain-lainnya. Jika dalam bahasa Jawa, contoh tersebut adalah tembung sarojo.

Fungsi Tembung Saroja

Bagi sebagian besar masyarakat Jawa yang setiap hari menggunakan bahasa Jawa, secara sadar maupun tidak sadar pasti sering menggunakan tembung-tembung saroja.

Tembung saroja nduweni fungsi kanggo nambahi rasa mbangetake

Fungsi dari tembung saroja itu sendiri adalah untuk menguatkan dan menegaskan (mbangetake) arti kata yang pertama.

Beberapa tuladhane tembung saroja yang sering digunakan adalah budi pekerti, andhap asor, ayem tentrem dan lainnya.

Baca Juga :  √ 137+ Contoh Tembung Entar lan Tegese {Paling Lengkap}

Kamus Tembung Saroja

Seringkali para siswa diberi tugas untuk mencari contoh tembung saroja. Ada banyak referensi untuk mencari contoh-contohnya.

Mulai dari buku, kamus atau pepak bahasa Jawa hingga di internet. Nah, bagi kamu yang sedang mencari, berikut ratusan contoh tembang saroja.

A

  • Abang mbranang
  • Adas pilawaras
  • Adhem ayem
  • Adi luhung
  • Ajur-ajer
  • Akal budi
  • Andhap asor
  • Angkara murka
  • Angkat junjung
  • Amrik angambar
  • Amrik minging
  • Apus krama
  • Arum ngambar
  • Arum wangi
  • Atut runtut
  • Asih tresna
  • Ayem tentrem

B

  • Babak belur
  • Babak bundhas
  • Bagas waras
  • Bakul sinambiwara
  • Bala kuswa
  • Bau suku
  • Bapa biyung
  • Bapa pekewuh
  • Bibit kawit
  • Blaka suta
  • Bobot timbang
  • Bot repot
  • Budi pakert

C

  • Campur adhuk
  • Campur bawur
  • Candhak cekel
  • Candik kala
  • Ciri wanci
  • Colong jupuk

D

  • Dana driyah
  • Darma bekti
  • Dhawuh timbalan
  • Dhodhok saleh
  • Dlemok cung
  • Dlingo bengle
  • Duga prayoga
  • Duka cipta

E

  • Edi peni
  • Endah peni
  • Entek enting
  • Esuk sore
  • Ewuh aya
  • Ewuh pakewuh

G

  • Gada gitik
  • Gagah prakosa
  • Galap gangsul
  • Gendeng ceweng
  • Gendhak sikara
  • Gepok senggol
  • Giris miris
  • Glogok sok
  • Gulung koming
  • Gendhes luwes
  • Ganggu damel
  • Gemah ripah
  • Gendhon rukon
  • Geter pater
  • Gethok tular
  • Gilir gumanti
  • Girang gumuyu
  • Gula kopi
  • Guna sarana
  • Guyup ruku

I

  • Icik iwir
  • Iguh pratikel
  • Imbal pangandika

J

  • Jalma manungsa
  • Japa mantra
  • Jebat kasturi
  • Jejel riyel
  • Jiwa raga
  • Jugul mudha

K

  • Kadang konang
  • Kadhang kala
  • Kajen keringan
  • Kaku kengkeng
  • Kapok kawus
  • Kasep lalu
  • Kebo danu
  • Kedhuk rauk
  • Kengkeng bangkeng
  • Kepalu kepenthung
  • Kerta raharja
  • Kesampir kesandhung
  • Klasa bantal
  • Klembak menyan
  • Klobot mbako
  • Kokot bisu
  • Kongas ngambar
  • Kukuh bakuh

L

  • Lagak lageyan
  • Lalu lunges
  • Lara brangta
  • Lara lapa
  • Lara uyang
  • Lega lila
  • Legi angleg
  • Lir pendah
  • Loh jinawi

M

  • Malang megung
  • Minangsraya
  • Mitra darma
  • Mobah mosik
  • Mubeng minger
  • Mudha dama
  • Mudha punggung
  • Mlayu gendering
  • Mula buka
  • Mulang muruk
  • Mukti wibawa
  • Murub mubyar

N

  • Nanggung laras
  • Ngeres linu
  • Njungkir walik
  • Nenes kenes
  • Ngalap nyaur
  • Ngelu mules
  • Ngempit ngindhit
  • Nila widuri
  • Nistha dama
  • Nistha papa
  • Njarah rayah
  • Nungsang jempalik
  • Nunjang palang
  • Nurun sungging
  • Nyampar nyandhung

P

  • Pait getir
  • Pacak baris
  • Pajang punjung
  • Pasang rakit
  • Pasir wukir
  • Pawing mitra
  • Perang pupuh
  • Piring cangkir
  • Pondhong pikul
  • Pringga baya
  • Puji pandonga
  • Puji pangestu
  • Pokal gawe

R

  • Rahayu slamet
  • Raket rukun
  • Rame gumuruh
  • Rebut dhucung
  • Reka daya
  • Remak rempu
  • Rina wengi
  • Ruda peksa
  • Ruwet renteng

S

  • Sabar drana
  • Sakti mandraguna
  • Salah kaprah
  • Salang tunjang
  • Sambung raket
  • Sanak kadang
  • Sanak sadulur
  • Sandi asma
  • Sapa aruh
  • Saru siku
  • Sato kewan
  • Sayembara pilih
  • Sayuk rukun
  • Seger sumyah
  • Sembah bekti
  • Sepi mamring
  • Sembah sungkem
  • Setya tuhu
  • Sidhem premanem
  • Sih tresna
  • Sinuba sinukarta
  • Sok glogok
  • Solah bawa
  • Solah tingkah
  • Sotya retna
  • Sri narendra
  • Suba kastawa
  • Suba sita
  • Suka rena
  • Sumbang surung

T

  • Tahu tempe
  • Tambal sulam
  • Tandanng grayang
  • Tanem tuwuh
  • Tangga teparo
  • Tata tentrem
  • Tata trapsila
  • Tedheng aling-aling
  • Teguh rahayu
  • Teguh santosa
  • Teguh rahayu
  • Tingkah laku
  • Tingkah solah
  • Tukar padu
  • Tumbar jinten
  • Tumpang suh
  • Tapa brata
  • Tapak tilas
  • Tata cara
  • Tata karma
  • Tepa palupi
  • Tepa tuladha
  • Terang truwaca
  • Tindak tanduk
  • Tumpang tindih
  • Tumpung undhung
  • Tutur sembur
  • Tiwa mudha

U

  • Uluk salam
  • Umyang gumuruh
  • Undha usuk
  • Unggah ungguh
  • Utang kapipotang
  • Utang selang

W

  • Wandu wandawa
  • Wadya bala
  • Was sumelang
  • Wedi asih
  • Welas asih
  • Wiring isin
  • Wor suh
  • Wulang wuruk
  • Watak wantu

Tembung Saroja lan Tegese

Bagi kamu yang cukup kesulitan untuk mengartikan tembung saroja atau menggunakannya, maka dapat melihat daftar ini.

Berikut adalah contoh tembung saroja yaiku:

  • Njungkir walik – jungkir balik
  • Babak bundhas = terluka parah
  • Tindak tanduk = tingkah laku
  • Padhang jingglang = terang benerang
  • Tandang grayang = melakukan pekerjaan
  • Sabar darana = sabar sekali
  • Andhap asor = rendah hati
  • Tumpang tindhih = tumpang tindih
  • Bunder seser = bulat sekali
  • Putih memplak = putih sekali
  • Tingkah laku = perilaku
  • Sumbang surung = sumbangan atau andil
  • Nungsang jempalik = jungkir balik
  • Solah bawa = tingkah laku
  • Amrik minging = bau wangi
  • Gagah prakosa = gagah perkasa
  • Akal budi = pemikiran
  • Teguh santosa = kuat
  • Tata krama = tata krama
  • Edi peni = indah sekali
  • Wadya bala = bala tentara
  • Arum wangi = bau wangi
  • Kongas ngambar = semerbak baunya
  • Nistha dama = nista atau jelek
  • Kukuh bakuh = kuat
  • Sinuba sinukarta = sangat dihormati
  • Watak wantu = sikap
  • Baya pakewuh = rintangan
  • Godha rencana = godaan
  • Lalu lungse = sudah berlalu
  • Dhawuh timbalan = perintah
  • Lagak lageyan = perilaku
  • Rame gumuruh = ramai sekali
  • Sayuk rukun = rukun sekali
  • Sih tresna = belas kasih
  • Solah tingkah = tingkah laku
  • Mukti wibawa = kedudukan tinggi
  • Gepok senggol = bersentuhan
  • Endah peni = indah sekali
  • Adi luhung = bernilai tinggi
  • Budi pekerti = perilaku
  • Mula buka = permulaan
  • Tumpuk undhung = menumpuk
  • Angkara murka = sikap jahat
  • Sri narendra = raja
  • Suka rena = senang sekali
  • Glogok sok = dituang semua
  • Tata trapsila = norma kesusilaan
  • Japa mantra = mantra atau doa
  • Tepa tuladha = contoh
  • Tepa palupi = contoh
  • Dowo Tangane = suka mencuri
  • Rahayu slamet = selamat
  • Sato kewan = hewan
  • Tambal sulam = tambal atau melengkapi
  • Iguh pratikel = cara atau siasat
  • Campur adhuk = tercampur

Baca Juga : √ 127+ Contoh Tembung Lingga lan Tegese {Paling Lengkap}

Contoh Kalimat Tembung Saroja

Ukara tembung saroja sering kali muncul dalam soal ujian. Bahkan para siswa di minta untuk membuat contoh kalimatnya (ukara). Agar lebih mudah di pelajari, berikut beberapa contoh ukara saroja.

Tuladha Tembung Saroja  Tegese
Welas asih kang romo ibu iku sedawane urip Belas kasihan ibu itu seumur hidup.
Perkara ing Indonesia tumpang tindih awit mbiyen Perkara di Indonesia tumpang tindih sejak dahulu.
Amir unda undi laire karo Rani Amir bersamaan lahirnya dengan Rani
Rina wengi atiku rasane peteng tansah kelingan sliramu Siang malam hatiku terasa gelap karena ingat dirimu.
Dadi manungsa kudu ngerti pait getire urip Menjadi manusia itu harus mengerti pahit manisnya hidup.
Bocah saiki ora nduwe toto kromo blas marang wong tuwo Anak sekarang tidak punya tata krama sama sekali kepada orang tua.
Masyarakat Indonesia pancen ayem tentrem Masyarakat Indonesia memang sangat damai
Dadi bocah kudu andhap asor marang wong tuwo Menjadi anak harus rendah hati kepada orang tua.
Urip ing ndeso pancen nggarai adhem ayem Hidup di desa membuat makmur.
Sakiki jam 5 sore cucane wis peteng ndedet Sekarang jam 5 sore cuacanya sudah gelap gulita.
Sawahe mbahku gemah ripah loh jinawi. Sawah kakekku subur.
Bocah iku nesu sampe raine abang mbranang. Anak itu marah hingga wajahnya sangat merah
Kasenenganku mangan tahu tempe Kesukaanku adalah makan tahu tempe.
Pak Dheku sakiki ingon – ingon raja kaya Pak Deku sekarang memelihara hewan sapi.
Ora becik ngalap berkah ing kuburan Tidak bagus mencari berkah di kuburan.
Tangi – tangi wis padhang jingglang Bangun tidur sudah terang sekali.
Dadio wong sing becik, ojo ngasi dadi wong sing dowo tangane Jadilah orang baik, jangan memberi orang yang suka mencuri.
Aake wong kuwi gagah prakosa kok mung dadi wong ngemis Badan orang itu gagah perkasa kenapa jadi pengemis.
Woh lombok sing ditandur Pak Mantri katon abang mbranang Bibit cabe yang ditanam Pak Mantri berwarna merah sekali.

Kumpulan Soal dan Bahasa Jawa Tentang Tembung Saroja

  • Adiluhung kalebu tembung saroja kang tegese bernilai tinggi
  • Sanak kadang tegese? dulur (saudara)
  • Abang mbranang tegese? abang banget (merah sekali)
  • Bagya mulya tegese? bahagia lan mulia (bahagia dan mulia)
  • Sebutna tuladha tembung saroja? Abang mbranang, adas pilawaras, adhem ayem.
  • Tuladhane tembung saroja yaiku? Urip ing ndeso pancen nggarai adhem ayem.
  • Tembung saroja edi peni tegese? apik banget (bagus sekali)
  • Edi peni kalebu tembung? saroja
  • Saroja tegese? Tembung saroja yaiku tembung loro kang podho tegese utawa meh podho tegese kang lumrah dianggo bebarengan.
  • Tangga teparo tegese? tonggo kiwo tengen (tetangga kanan kiri)
  • Padhang jingglang tegese? terang benerang
  • Padhang jingglang iku kalebu tembung? saroja
  • Iguh pratikel tegese? saran/usul/petunjuk
  • Lara lapa kalebu tembung? saroja
  • Gagah prakoso tegese? gagah dan perkasa / kuat
  • Tegese ayem tentrem? tenang dalam hati
  • Ayem tentrem tegese? tenang dalam hati
  • Gotong royong kalebu tembung? saroja
  • Suka rena tegese?
  • Kang diarani tembung saroja yaiku?
  • Campur bawur tegese? campur adhuk
  • Bagas waras tegese? Sehat bugar
  • Tukar padu tegese yaiku? adu mulut
  • Prakosa tegese? perkasa
  • Adhem Ayem, nduweni teges yaiku uripe tansah kepenak, tentrem, lan makmur.
  • Tembung saroja undha usuk basa nduweni teges yaiku tataraning basa jawa miturut utowo manut panggenane, lan kanggo ngajeni wong liya kang diajak lawan rembug.
  • Raja Kaya, nduweni teges yaiku kewan ingon ingon kaya sapi, kebo, jaran, lsp
  • Ngalap Berkah, nduweni teges yaiku ngarepake berkah.
  • Padhang Jingglang tegese terang banget ora ono peteng – petenge blas.
  • Dowo Tangane, nduweni teges yaiku seneng maling.

Demikianlah pembahasan seputar tembung saroja disertai contoh dan artinya. Sebagai orang Jawa, di tengah arus globalisasi dengan penggunaan bahasa Jawa akan semakin menambah kecintaan kita dengan keanekaragaman budaya, salah satunya bahasa daerah.

Hal ini perlu dilakukan agar kemurniaan bahasa Jawa tetap terjaga dan tidak tergeser oleh bahasa alay, gaul dan bahasa asing. Sudah sepatutnya kita untuk melestarikan bahasa Jawa.

Satu pemikiran pada “√ 213+ Contoh Tembung Saroja Lengkap dengan Artinya”

Tinggalkan komentar


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.