√ 111+ Contoh Tembung Lingga lan Tegese {Paling Lengkap}

Jika dalam bahasa Indonesia ada banyak jenis kata seperti kata dasar, kata ulang, kata majemuk dan kata turunan. Sama halnya dalam bahasa Jawa.

Jenis kata tersebut adalah tembung dalam bahasa Jawa. Jenis tembung juga beragam, salah satunya adalah tembung lingga.

Artikel berikut ini akan memuat pembahasan seputar tembung lingga. Karena itu, simak penjelasan berikut ini.

Tembung Lingga Yaiku

Tembung lingga yaiku tembung sing durung owah saka tembung asale. Durung oleh imbuhan apa-apa utawa tembung kang isih wungkul yaiku tembung isih asli. Sekabehane tembung sing asli kuwi diarani lingga.

Artinya: pengertian tembung lingga adalah kata (tembung) yang belum berubah dari asalnya. Belum mendapat tambahan apa-apa atau masih asli. Seluruh kata (tembung) yang asli disebut lingga.

Dalam bahasa Indonesia, tembung lingga sama dengan kata dasar atau kata asal.

Tembung lingga kang karangkep mawa owah-owahan swara sinebut tembung andhahan. Saben tembung lingga bisa dadi tembung andhahan nalika diwenehi wuwuhan.

Tembung lingga yang tersusun dengan perubahan bunyi disebut dengan tembung andhahan. Seluruh tembung lingga bisa menjadi andhahan ketika mendapat imbuhan (baik awalan, tengahan atau akhiran).

Tembung lingga dan andhahan saling berkaitan satu sama lain, karena asal dari tembung andhahan adalah tembung lingga. Tembung lingga sendiri termasuk golongan kata dalam bentuk bebas.

Ciri Ciri Tembung Lingga

Berikut beberapa ciri-ciri nya, antara lain:

  • Berupa kata asli
  • Kata yang belum mendapat tambahan (seperti awalan dan akhiran kata)
  • Lawan dari jenis tembung ini adalah tembung andhahan
  • Termasuk golongan jenis kata bebas
  • Setiap lingga dapat menjadi andhahan

Macam Macam Tembung Lingga

Berdasarkan suku kata atau wanda, jenis tembung lingga terbagi menjadi lima bagian. Berikut penjelasannya:

Lingga Sakwanda

Lingga sakwanda yaiku tembung lingga kang dumadi saka sakwanda lan munine sakecapan.

Tembung lingga sakwanda adalah jenis tembung lingga yang berasal dari satu suku kata. Contoh tembung lingga yaiku ban, bal, tas, lap, bol dan lainnya.

Tembung lingga sakwanda uga diarani tembung wod. Tembung wod yaiku tembung sakecap utama sawanda wis duwe teges.

Tembung lingga sakwanda juga disebut tembung wod. Tembung wod adalah satu suku kata namun sudah memiliki makna ataua arti.

Tuladha Tembung Lingga sakwanda / contoh tembung wod:

  • Nul
  • Moh
  • Ntok
  • Mung
  • Njur
  • Sak
  • Tik
  • Buk
  • Lar
  • Bom
  • Dik
  • Es
  • Gas
  • Gong
  • Lem
  • Ler
  • Lur
  • Nak
  • Blas
  • Bak
  • Nom
  • Tul
  • Wong

Contoh kalimat tembung wod (tuladhane):

  • Mung saka tembung namung 

Mung diajari sithik wae wis padha mudheng (Hanya diajari sedikit saja sudah paham)

Lingga Rong Wanda

Lingga Rong Wanda yaiku tembung lingga kang dumadi saka rong wanda.

Lingga rong wanda adalah jenis tembung lingga yang berasal dari dua suku kata.

Tuladha tembung lingga rong wanda:

  • Ambyar
  • Angin
  • Anak
  • adek
  • Adus
  • Ayu
  • Ambung
  • Batin
  • Bantal
  • Buku
  • Batik
  • Bebek
  • Budhal
  • Bengkel
  • Babar
  • Buka
  • Cacing
  • Ciwit
  • Cicil
  • Caping
  • Cokot
  • Cuwil
  • Dolan
  • Deleng
  • Gawa
  • Goreng
  • Gegem
  • Guyuh
  • Jupuk
  • Jaluk
  • Kethok
  • Kesel
  • Kursi
  • Lare
  • Lungguh
  • Loro
  • Laku
  • Lungo
  • Mangan
  • Meja
  • Mata
  • Omah
  • Pangan
  • Pupus
  • Pacul
  • Pari
  • Payu
  • Pikir
  • Sapu
  • Silih
  • Sandhung
  • Sregep
  • Sapi
  • Sawah
  • Tangan
  • Tani
  • Tali
  • Talas
  • Tuku
  • Tandur
  • Tulis
  • Turu
  • Tutup
  • Tutuk

Baca Juga : √ 539+ Contoh Tembung Saroja, Arti dan Contoh Kalimatnya {Lengkap}

Lingga Telung Wanda

Lingga telung wanda yaiku tembang lingga kang dumadi saka telung wanda.

Lingga telung wanda adalah tembung linggo yang berasal dari tiga suku kata.

Contoh tembung lingga telung wanda:

  • Kapiran
  • Kapiran
  • Merpati
  • Mustaka
  • Garuda
  • Gamelan
  • Bekakas
  • Berlian
  • Budaya
  • Angkasa
  • Semesta
  • Samudra
  • Semangka
  • Segara
  •  Rekasa
  • Perkara
  • Pesawat
  • Ketoprak
  • Kulina
  • Kelinci

Lingga Petang Wanda

Lingga petang wanda yaiku tembung lingga kang dumadi saka petang wanda.

Lingga petang wanda adalah tembung linggo yang berasal dari empat suku kata.

Contoh tembung lingga petang wanda adalah saniskara, sudarsana, sekaratih, dan lainnya.

Tembung Lingga Semu

Lingga semu adalah tembung yang terdiri dari dua kata sama dan berulang, sehingga tidak dapat dipisahkan. Jika dipisah akan mengubah arti dan maknanya.

Dalam bahasa indonesia, lingga semu disebut dengan kata ulang.

Lingga semu terbagi menjadi dua, yaitu:

  • Lingga yang masih bisa dihilangkan atau diubah, seperti: undur-undur, uget-uget, ula-ula.
  • Lingga semu yang sudah tidak dapat diubah, seperti: ali-ali, alang-alang dan api-api.

Contoh Tembung Lingga

Berikut beberapa contoh kalimat yang terdapat pada tembung lingga berserta artinya:

Contoh Kalimat Tembung Lingga Asli

  • Andhika adus ing kali wingi sore (Andhika mandi di sungai kemarin sore)
  • Kursi ing kelas rusak kabeh (Kursi di kelas rusak semua)
  • Omah kae di tuku Pak Lurah (Rumah dia di beli Pak Lurah)
  • Budi ora iso turu mergo ngombe wedhang kopi (Budi tidak bisa tidur karena minum kopi)
  • Dimas sinaua gamelan ing sanggar seni (Dimas belajar gamelan di sanggar seni)
  • Bapak mancing menyang segara (Bapak mancing ke laut)
  • Hasan mangan buah mangga (Hasan makan buah mangga)
  • Hudori moleh tekan omah numpak bus (Hudori pulang dari rumah naik bus)
  • Bapak buka toko karo ibu (Bapak membuka toko dengan ibu)
  • Ibu budhal menyang pasar (Ibu berangkat ke pasar)
  • Si mbah loro untu saben dino (Nenek sakit gigi setiap hari)
  • Kakak tumbas buku cerito (Kakak membeli buku cerita)
  • Lina turu ing ngarep kamar (Lina tidur di depan kamar)
  • Bapak adus bengi amarga kerjoe lembur (Bapak mandi malam karena kerja lembur)
  • Adek lungguh ing kursi (Adek duduk di kursi)
  • Budi tuku bakso menyang sekolahan (Budi membeli bakso dari sekolah)
  • Paijo yen turu mesti ngorok (Paijo kalau tidur selalu mendengkur)
  • Ibuk melu tandur ing sawahe Pakdhe (Ibu ikut menanam di sawahnya Pak dhe)
  • Pakdhe nduwheni gamelan anyar (Pak dhe memiliki gamelan baru)
  • Lem sing reket bangek kuwi merk alteco. (lem yang sangat rekat merk alteco)
  • Gas 3 kg saiki regane larang amergo langka banget. (Gas 3kg sekarang harganya mahal karena langkah)
  • Hawane sing panas iki enake ngumbe es dawet (Hawa panas ini enaknya minum es dawet)
  • Bak mandine rusoh banget saking suwe ora tau diresiki (Bak mandinya kotor sekali karna lama tidak dibersihkan)
  • Pak lekku lagi tandur ning sawah (Omku sedang menanam di sawah)
  • Sego ning wakul kuwi wis dienteke adiku (Nasi di bakul sudah dihabiskan adikku)
  • Ing tanah Jawa ndueni budaya sing beragam (Di tanah jawa memiliki budaya yang beragam)

Contoh Kalimat Tembung Lingga Berimbuhan

  • Aku nulis PR ( nulis tembung linggane tulis)
  • Soimah nandur kembang matahari ( Nandur tembung linggane tandur)
  • Wahyu numpak sepeda ( Numpak tembung linggane tumpak)
  • Bu Hana nggawa buah-buahan (Nggawa tembung linggane gawa)
  • Roni mangan sega rawon ( mangan tembung linggane pangan)
  • Wira njaluk tuku tas lan alat tulis ( Njaluk tembung linggane jaluk)
  • Klambi iku ditumbaske karo Mas Tama ( Ditumbaske tembung linggane tumbas)
  • Hasan ngombe teh pahit ( Ngombe tembung linggane ombe)
  • Hudori mangan ing ngarep omah ( Mangan tembung linggane pangan)
  • Wacanen buku iki ! ( Wacanen tembung linggane maca)

Kumpulan Soal dan Jawaban Materi Tembung Lingga

Berikut beberapa contoh soal dan jawabannya:

  • Contoh tembung lingga yaiku? Kelip,  jupuk, gawa, budhal.
  • Contoh tembung lingga sawanda yaiku? Lem, ca, gas, pring.
  • Tembung linggane sesumbar yaiku? Se-sumbar, linggane sumbar.
  • Tembung linggane guneman yaiku? Gunem-an, tembung linggane gunem.
  • Tembung lingga nyantosani yaiku? Ny- santosa- ni, linggane santosa.
  • Tembung lingga kang karangkep mawa owah-owahan swara sinebut? Dwilingga salin swara
  • Tulisna tuladha tembung lingga 5 wae! Mangan, moleh, nangis, nulis, pangan.
  • Padusan iku saka tembung lingga….? Padusan saka tembung lingga pa+adus+an
  • Gugon tuhon iku saka tembung lingga? Tembung gugon asale saka tembung lingga gugu + an, tegese sipat kang gampang nggugu (percaya) marang guneme liyan. Tembung tuhon asale saka tembung lingga tuhu + an, tegese sipat kang gampang tuju utawa mituhu marang guneme liyan utawa marang dedongengan.
  • Geguritan asale saka tembung lingga sing tegese kidung utawa tembang! Tembung geguritan asale sekang tembung lingga ge+gurit+an
  • Pacelathon iku asale saka tembung lingga? Celathu tegese omongan utawi guneman.
  • Tembung lingga kang wis ento ater-ater diarani tembung? Andhahan
  • Geguritan dumadi soko tembung lingga? gurit
  • Geguritan asale saka tembung lingga “gurit”sing nduweni teges? kidung utawa tembang
  • Tembung lingga saka tembung pacelathonan yaiku? celathu
  • Tembung panyandra asale saka tembung lingga candra. candra tegese …? Nyandra asale saka tembung candra kang nduweni arti wulan, rembulan.
  • Tembung sumare iku asale saka tembung lingga? Sare
  • Tembung lingga kang karangkep wutuh tanpa ana owah owahan? Dwilingga wutuh
  • Tembung lingga saka kasarasan yaiku? saras
  • Gumrojog saka tembung lingga? Grojog
  • Tembung lingga kang sampun rubih sebab angsal imbuhan diwastani? tembung andhahan
  • Linggane tembung ngrungokake sing bener yaiku? Krungu
  • Tembung linggane tinemu yaiku? Tinemu dumadi saka tembung lingga nemu
  • Lumampah tegese mlaku
  • Tembung kang durung owah saka asale diarani tembung lingga.

Nah, itulah beberapa pengertian, contoh / tuladha tembang lingga. Semoga bermanfaat. Jika ada pertanyaan harap tulis di kolom komentar.

Tinggalkan komentar


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.